Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 16. Maddesine göre Merkez Teşkilatı olarak kuruluşu yapılmış, yürüttüğü hizmetlerin daha etkin ve verimliliğinin sağlanması amacıyla Adana, Antalya, Bursa, İstanbul,  İzmir ve Samsun İllerinde Bölge Başkanlıkları teşkilatlanması yapılmıştır.

Anayasa ve yasalarda yer alan temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunmadan hangi durumlarda kısıtlanacağı, suçların nasıl önleneceği ve güvenlik güçlerinin işlenen suçları nasıl aydınlatacağı konuları her geçen gün önem kazanmaktadır.

Bu önemli konularda görev üstlenen Emniyet Teşkilatındaki denetim hizmetlerinin de; değişen ve gelişen dünya ve ülke şartlarına uygun bir teşkilat yapısı ve işleyişine imkan ve katkı sağlayacak bir şekilde yürütülmesi zorunluluk arz etmektedir.

Teftiş kurullarının denetim fonksiyonu, yapılan çalışmaları kontrol etme ve değerlendirme, hizmetlerin daha verimli hale getirilmesini sağlamak için ilgili makamlara önerilerde bulunma, kurumdaki personele çalışmalarında ve yetişmelerinde rehberlik yolu ile yardım etme gibi geniş bir faaliyet alanını kapsamaktadır. Dolayısıyla, denetim kuruluşun işleyişindeki aksaklıkları saptayarak, bunların düzeltilmesini ve görevlilerin daha etkin verimli çalışmasını sağlamayı amaçlar. Ancak, Hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak unutmamak gerekir ki; kamu görevlilerinin kanun dışı tutum ve davranışlarının engellenmesi ve gerektiğinde haklarında yasal işlem başlatılması da ancak,  şeffaf bir yönetim anlayışı ve etkin bir denetim mekanizması ile mümkündür.

Bu noktada Başkanlığımız denetim faaliyeti üç aşamada ele alınarak; öncelikle öngörülen hedefler ile gerçekleşenler arasındaki sapmayı tespit etmek. İkinci olarak gözlenen sapmaların nedenlerini tespit etme ve son olarak sapmalardan dolayı ortaya çıkan olumsuz sonuçların ortadan kaldırılması için çare arama ve düzeltme yollarını aramaktadır.

Ülkemizin Avrupa Birliğine aday olduğu bu süreçten sonra, evrensel hukuk kuralları ile birlikte, kişilerin hak ve özgürlükleri daha da ön plana çıkmış, polis ve insan hakları beraber gündeme gelmiştir. Bu nedenle günümüz gelişmiş ülke standartlarını yakalamak için eğitim ile birlikte denetim görevinin gerekliliği son derece önemli bir hale gelmiştir.

Toplumun huzur, düzen ve güvenliğini, vatandaşların can, mal ve namusunu korumakla görevli teşkilatımızın hedeflediği amaçlara ulaşmasını; halkın sevgi, saygı güven ve desteğini kazanmaya dürüst, tutarlı ve içten davranışlar göstermeye mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri tutum, inanç ve davranışlara sahip olmaya bağlı olduğu, bunların var olup olmadığının anlaşılmasının da iyi bir denetim ve teftiş ile olacağı kuşkusuzdur.

Bu amaçla; Emniyet Genel Müdürlüğümüze bağlı birimler, hazırlanan yıllık program dâhilinde teftişe tabii tutulmaktadır. İller ve bağlı birimler nüfus, coğrafi konum, ulaşım durumları göz önüne alınarak kurulda görevli Polis Başmüfettişleri marifeti ile teftiş edilerek,  eksik ve aksayan yönlerini belirlemek, eksikliklerini gidermek, dolayısıyla tüm birimlerin sağlıklı çalışmalarını sağlamak gibi rehberlik ve yol göstericilik gibi fonksiyonel bir görevi yerine getirmektedir.

Ülkemizin Avrupa Birliğine aday oluşundan sonra, teşkilatımıza insan hakları ile ilgili hususlarda büyük görevler düşmektedir. Teşkilatımızın bu görevleri yerine getirmesinde Teftiş Kurulu Başkanlığının, yasaların uygulanması için insan haklarına ilişkin uluslararası kurallar paralelinde teşkilatımız birimleri üzerinde yapacağı “yol gösterici ve hataları en aza indirici” yönünde yapacağı çalışmaların önemi büyük olacaktır.

Emniyet Genel Müdürlüğümüz (www.egm.gov.tr) internet sayfasında bulunan İnsan Hakları Başvuru Formu, Başbakanlık (BİMER) ile İçişleri Bakanlığından tarafımıza yönlendirilen ve dilekçe yoluyla alınan başvuruların araştırılması,  incelenmesi ve gerektiriyorsa soruşturması yapılarak veya ilgili birime yaptırılması sağlanarak müracaat sahibine sonuç bilgilendirilmesi yapılmaktadır.

Suç ve suçlularla mücadele hizmetinin etkili bir şekilde yürütülebilmesi ve yürütülen hizmetlerden arzulanan sonucun alınabilmesi için Emniyet Teşkilâtında taviz verilmeyen bir disiplin anlayışı içinde ast-üst ilişkilerinin kurallara bağlandığı resmi rütbeli bir hiyerarşik yapı kurulmuştur. Emniyet Teşkilâtı mensupları bu resmi rütbeli hiyerarşik yapı içerisinde hizmet vermek zorunda olduklarından, her türlü eylem, işlem, tutum ve davranışlarını buna göre belirlemek zorundadır.

 Teşkilatımızda görev yapan emniyet mensuplarının bazı işlem, eylem, tutum ve davranışlarının suç teşkil ettiği hususundaki iddialar, İçişleri Bakanı ve Emniyet Genel Müdürümüzün emri ve onayı üzerine ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleme ve soruşturma işlemleri yasal mevzuat çerçevesinde Kurul Başkanlığımız tarafından yürütülmektedir.